此條目需要精通或熟悉相关主题的编者 参与及协助编辑。請邀請 適合的人士改善本条目 。更多的細節與詳情請參见討論頁 。
鄂尔多斯蒙古语 (蒙古文 ᠣᠷᠳᠣᠰ )是中蒙古语族 一种变体 ,分布在内蒙古 鄂尔多斯市 地区,历史上由鄂尔多斯部 使用。它被分类为蒙古语族 下的语言或蒙古语 方言。[3] :167-168 据田清波 的研究,[4] :1937,1941-1944 这种方言的分化可追溯至清末。
鄂尔多斯蒙古语词首音节 的元音 -音位 系统与察哈尔蒙古语 相似,最显著的差别是鄂尔多斯蒙古语有[e]和[e:]而不是[ə]和[ə:]。[5] :5 在南部变体中*ɔ 和/ʊ/ 合流:伊金霍洛旗 ɔrtɔs ,乌审旗 或鄂托克前旗 就是ʊrtʊs (“鄂尔多斯”)。[來源請求] 与其他蒙古语方言不同,这一对立保持在词末开音节在内的所有音节,因而中古蒙古语 音节和音位结构保留得最为完好。比如/ɑmɑ/ 鄂尔多斯/ɑmɑ/ 喀尔喀/ɑm/ “嘴”,鄂尔多斯/ɑxʊr/ 喀尔喀/ɑxr/ ([ɑxɑ̯r] )“短;矮”。[6] :19,38 相应地,没有颚化辅音。因为它们作为非词首短音素的长期存在,/u/ 和/ʊ/ 语音同化 了*ø和*o,如*otu >/ʊtʊ/ “星”、*ɡomutal >/ɡʊmʊdal/ “犯罪”、*tʰøry >/tʰuru/ “权力”。一个可比拟的变化发生在部分*a和*u上,如*arasu>/arʊsʊ/ 。[7]
鄂尔多斯蒙古语仍有古共格 残留并有向格 的创新。[6] :122 动词 系统的研究不甚充分,但已知一个值得注意的后缀 创新:⟨ guːn⟩ ,它看上去不能放进蒙古语族 动词后缀传统3类的任何一类。[8]
鄂尔多斯蒙古语词汇 有一些古典藏语 和汉语借词。[9] :21-26
^ Peripheral Mongolian 于《民族语 》的链接(第15版,2005年)
^ Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin; Bank, Sebastian (编). Ordos . Glottolog 2.7 . Jena: Max Planck Institute for the Science of Human History. 2016.
^ Georg 2003: 193, Sečenbaγatur et al. 2005
^ e.g. Mostaert
^ Sečen et al. 2002
^ 6.0 6.1 见Sečen et al. 2002
^ Sečen 2003: 35-36
^ Soyultu 1982
^ Georg 2003: 193-194(含蓄地)基于Mostaert 1941-1944, Sonum 2008(together with C. Norǰin)
田清波 (1937): Textes oraux ordos . Peiping: 辅仁大学 .
Mostaert, Antoine (1941–1944): Dictionnaire ordos, vols. 1-3 . Peiping: 辅仁大学.
Sečen, Č. (2003): Ordus aman ayalɣun-daki öbürmiče uruɣul-un ǰokičal buyu iǰilsil [ʊ] + [ʊ] , [ʉ] + [ʉ] -yin tuqai. In: Mongγul kele udq-a ǰokiyal 2003/5 : 33–36.
Sečen, Č., M. Baγatur, Sengge (2002): Ordus aman ayalγun-u sudulul . Kökeqota: Öbür mongγul-un arad-un keblel-ün qoriy-a.
Sečenbaγatur, Qasgerel, Tuyaγ-a, B. ǰirannige, U Ying ǰe (2005): Mongγul kelen-ü nutuγ-un ayalγun-u sinǰilel-ün uduridqal . Kökeqota: Öbür mongγul-un arad-un keblel-ün qoriy-a. ISBN 7-204-07621-4 .
Sonum (2008): Ordus aman ayalγun-u üges-ün quriyangγui . Nemen ǰasaγsan debter. Beijing: Ündüsüten-ü keblel-ün qoriy-a.
Soyultu, I. (1982):Ordus-un aman ayalγun-u ɢɷːn ɡuːn -u daγaburi . Öbür mongγul-un yeke surγaγuli 1982/2: 29–43.
Georg, Stefan: Ordos. In: J. Janhunen (ed.): The Mongolic Languages . London: Routledge. ISBN 0-7007-1133-3 , pp. 193-209.